تعریف

روی یک ماده معدنی ضروری است که در جنبه‌های مختلف متابولیسم سلولی نقش داشته و برای عملکرد تقریبا یکصد آنزیم ضروری است. از دیگر وظایف این ماده معدنی مشارکت در ساخت پروتئین، DNA و تقسیم سلولی است و عنصر مهمی برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن و همچنین ترمیم زخم به شمار می‌رود. روی باعث تنظیم اشتها شده و از رشد و نمو در دوران بارداری، کودکی و نوجوانی حمایت می‌کند.

منابع غذایی

غذاهای زیادی هستند که حاوی روی ‌اند. صدف‌ها غنی‌ترین منابع غذایی روی به شمار می‌روند، گوشت قرمز و ماکیان نیز سهم بسیاری در تامین روی مورد نیاز ما دارند. دیگر منابع خوب روی لوبیا، مغزها، بعضی از غذاهای دریایی (مانند خرچنگ)، غلات کامل و محصولات لبنی هستند. بدن ذخایر کمی برای روی دارد.

به همین دلیل مواد غذایی حاوی این ماده معدنی باید به صورت روزانه مصرف شوند. یک رژیم غذایی سرشار از گوشت‌ها، لبنیات کم چرب، غلات کامل، حبوبات و مغزها می‌تواند نیاز بدن به روی را تامین می‌کند. در مواردی که فرد رژیم غذایی ناکافی دارد و یا به هردلیلی نیازش بیشتر شده و نمی‌تواند آن را از مواد غذایی تامین کند، بهتر است مکمل‌های حاوی روی نیز استفاده نماید.

فیتات ماده‌ای است که در نان و غلات کامل و حبوبات وجود دارد. اگرچه بسیاری از غلات و غذاهای گیاهی منابع خوبی برای روی محسوب می‌شوند، اما فیتات موجود در آن‌ها به روی متصل شده و از جذب آن جلوگیری می‌کند، به همین دلیل دسترسی بدن به روی در غذاهای گیاهی پایین‌تر از غذاهای حیوانی است. گیاهخواران مطلق اگر رژیم غذایی تنظیم شده‌ای نداشته باشند در معرض خطر کمبود روی قرار دارند.

کمبود روی

کمبود روی تاخیر رشد، بی‌اشتهایی و اختلال عملکرد سیستم ایمنی را به دنبال دارد. در موارد شدید، کمبود روی باعث ریزش مو، اسهال، تاخیر در رشد اندام‌های جنسی، ناتوانی جنسی و آسیب به چشم و پوست می‌شود. تاخیر در بهبود زخم، کاهش حس چشایی و بویایی و همچنین کسالت از دیگر عوارض کمبود روی هستند. بارزترین نشانه کمبود روی در کودکان کاهش رشد و بی اشتهایی می‌باشد.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر کمبود روی قرار دارند؟

افرادی که در معرض خطر کمبود روی هستند باید در رژیم شان منابع کافی روی را قرار دهند، در بعضی شرایط هم ممکن است مصرف مکمل نیاز باشد. افرادی که جراحی‌های گوارشی انجام داده‌اند یا مبتلا به بیماری‌های گوارشی و سوجذبی مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، سندروم روده کوتاه و سندروم سوء جذب هستند در معرض کاهش جذب و افزایش دفع روی قرار دارند. سایر بیماری‌ها مانند بیماری مزمن کبدی یا کلیوی، دیابت و اسهال مزمن نیز خطر کمبود روی را تشدید می‌کنند. همچنین گیاهخواران، افراد بالای 60 سال، زنان باردار و شیرده و افرادی که سوءمصرف الکل دارند در معرض خطر برای کمبود روی قرار دارند. 

منابع:

National Institutes of Health

Krause’s Food and the Nutrition Care Process