سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) اختلال نسبتا شایعی در زنان سنین باروری است که به دلیل عدم تعادل هورمونی و افزایش سطح هورمون‌های مردانه ایجاد می‌شود. بی‌نظمی در قاعدگی و مشکلات ناباروری از عوارض آزار دهنده این اختلال به شمار می‌روند. رویش موهای زائد بر صورت و بدن و البته ریزش موی سر با الگوی مردانه از دیگر نشانه‌های PCOS است.
تا اینجا کمی با PCOS آشنا شدیم، اکنون به علل بروز این بیماری می‌پردازیم:
التهابات بدن:
چاقی و اضافه وزن با افزایش سطح التهاب رابطه مستقیم دارد و مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که التهاب در بدن زنان باعث افزایش سطوح هورمون‌های مردانه می‌شود. بانوان مبتلا به PCOS معمولا سطوح بالایی از التهاب را تجربه می‌کنند.
مقاومت به انسولین:
حدودا 70 درصد از بانوان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، دچار مقاومت به انسولین هستند. در این شرایط بدن انسولین بیشتری را تولید می‌کند. همین موضوع بر تخمدان‌ها تاثیر منفی گذاشته و باعث افزایش تولید هورمون‌های مردانه می‌شود.
ژنتیک:
مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ریشه‌های ارثی دارد و چندین ژن در بروز آن دخیل هستند.
نشانه‌های رایج این اختلال چیست؟
- افزایش وزن
- قاعدگی‌های نامنظم
- عدم توانایی بارور شدن
- ریزش مو با الگوی مردانه
- رویش مو زائد در صورت و بدن
- آکنه
تاثیرات بلند مدت سندروم تخمدان پلی‌کیستیک:
- نازایی
- افسردگی
- سرطان اندومتر
- سندرم متابولیک
- آپنه خواب
درمان:
درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک علاوه بر دارو درمانی نیازمند تغییراتی در سبک زندگی است، ازجمله تغییرات در رژیم غذایی، کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی.
کاهش وزن علاوه بر بهبود نشانه‌های PCOS سبب تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش انسولین، بهبود سطوح کلسترول و در نهایت کاهش بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شود.
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که کاهش دریافت قند ساده و بخصوص رعایت رژیم‌های کم کربوهیدرات برای کاهش وزن و کاهش سطح انسولین کمک‌کننده هستند.
اگر علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک را دارید بهتر است در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید تا پس از انجام روندهای تشخیصی (مانند سونوگرافی و آزمایش‌های هورمونی)، اقدامات درمانی لازم را زیر نظر پزشک آغاز کنید. مشاوره با متخصص تغذیه نیز در اصلاح الگوی غذایی و بهبود بیماری بسیار کمک کننده است.