عملکرد:
ضروری برای انعقاد خون
کمک به حفظ سلامت استخوان‌ها
حفظ سلامت عمومی بدن
منابع غذایی: سبزیجات برگ سبز تیره از جمله اسفناج، کلم پیچ و بروکلی، لوبیای سویا
تعریف
ویتامین K یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که بدن برای حفظ سلامت خود به آن نیاز دارد. چرا که این ویتامین برای انعقاد خون و حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است. اگر داروی رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنید باید مراقب باشید که روزانه مقادیر ثابتی از ویتامین K را دریافت کنید.
منابع غذایی ویتامین K
سبزیجات برگ سبز تیر ازجمله اسفناج، کلم پیچ، بروکلی و کاهو سرشار از ویتامین K هستند.
همچنین لوبیای سویا روغن آن و میوه‌هایی همچون کدو تنبل، بلو بری و انجیر منابع خوب این ویتامین به شمار می‌روند.
ویتامین K و مکمل‌های غذایی
این ویتامین معمولا در مکمل‌های مولتی ویتامین و مولتی ویتامین مینرال موجود است. همچنین مکمل ویتامین K به تنهایی و یا در ترکیب با سایر مواد مغذی از جمله کلسیم، منیزیم و یا ویتامین D نیز موجود است.
کمبود ویتامین K
کمبود این ویتامین نادر است و بیشتر افراد می‌توانند ویتامین K کافی را از رژیم غذایی‌شان دریافت کنند. همچنین باکتری‌های موجود در روده بزرگ نیز ویتامین K تولید کرده که این ویتامین در بدن قابل جذب است. اما چه افرادی در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارند؟
نوزادانی که در بدو تولد ویتامین K تزریقی دریافت نمی‌کنند.
افراد مبتلا به سیستیک فیبروز، بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو و سندروم روده کوتاه نیز در معرض خطر کمبود ویتامین K قرار دارند، چرا که جذب این ویتامین در آن‌ها کاهش می‌یابد.
افرادی که جراحی‌های باریاتریک به منظور کاهش وزن انجام داده اند.
افراد مبتلا به سیستیک فیبروز، بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو و سندروم روده کوتاه نیز در معرض خطر کمبود ویتامین K قرار دارند، چرا که جذب این ویتامین در آن‌ها کاهش می‌یابد.
افرادی که جراحی‌های باریاتریک به منظور کاهش وزن انجام داده اند.
کمبود شدید ویتامین K باعث کبودی و خونریزی می‌شود چرا که انعقاد خون دچار مشکل شده و بیشتر طول می‌کشد. از آنجاییکه ویتامین K کافی برای حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است، کمبود این ویتامین نیز باعث کاهش استحکام استخوان‌ها و افزایش خطر پوکی استخوان می‌شود.
ویتامین K و پوکی استخوان
ویتامین K برای داشتن استخوان‌هایی سالم ضروری است. بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که غذاهای سرشار از ویتامین K مصرف می‌کنند، استخوان‌های محکم‌تری داشته و در این افراد احتمال شکستگی استخوان لگن، نسبت به افرادی که ویتامین K کمتری مصرف می‌کنند پایین‌تر است.هرچند به انجام مطالعات بیشتری برای بررسی اثر مکمل‌های ویتامین K بر سلامت استخوان‌ها و پوکی استخوان نیاز است.
آیا ویتامین K می‌تواند خطرناک باشد؟
عوارضی برای مصرف ویتامین K گزارش نشده است. اما می‌تواند با بعضی از داروها به ویژه وارفارین تداخل داشته باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
تداخلات ویتامین K با سایر داروها
وارفارین:
این ویتامین تداخل جدی با داروی وارفارین که رقیق کننده خون است ایجاد می‌کند. اگر شما وارفارین مصرف می‌کنید باید مطمئن شوید میزان ویتامین K ای که به صورت روزانه از مواد غذایی دریافت می‌کنید ثابت باشد. تغییرات ناگهانی در میزان ویتامین K دریافتی می‌تواند باعث خونریزی‌های خطرناک (در صورت مصرف کمتر) و یا لخته‌های خونی (در صورت مصرف بیشتر) شود.
آنتی بیوتیک‌ها:
آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌های خوب روده را نیز از بین می‌برند. همانطور که اشاره شد بعضی از این باکتری‌ها در بدن ویتامین K تولید می‌کنند و مصرف آنتی بیوتیک‌ها به مدت چندین هفته می‌تواند میزان ویتامین K تولید شده در روده و در دسترس بدن را کاهش دهد.
داروهای دفع کننده اسیدهای صفراوی:
بعضی افراد داروهای دفع کننده اسیدهای صفراوی را مصرف می‌کنند (مانند کلستیرامین) که سطح کلسترول خون را کاهش می‌دهند. این داروها از میزان ویتامین K قابل جذب در بدن می‌کاهد، به ویژه اگر به مدت چندین سال مصرف شده باشند.
اورلیستات:
اورلیستات یک داروی کاهش وزن است که میزان جذب چربی و همچنین ویتامین K را در بدن کاهش می‌دهد.
منابع:
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminK-HealthProfessional/