دوران یائسگی
با شروع یائسگی، بدن تولید هورمون‌های استروژن و آزادسازی ماهیانه تخمک‌ها را متوقف می‌کند. افت استروژن در بدن علائمی از جمله گرگرفتگی، تعریق شبانه، نوسانات خلقی، فقدان تمرکز، خستگی، خشکی واژن و اختلالات خواب را به همراه دارد. اخیرا مطالعات زیادی درباره راه‌های پیشگیری و مقابله با این عوارض انجام شده است. هورمون درمانی یکی از این راه‌ها می‌باشد. در این روش با دریافت هورمون استروژن، تا حدودی افت طبیعی این هورمون در بدن جبران می‌شود و از عوارض یائسگی می‌کاهد. علیرغم اثربخشی بالا، هورمون درمانی معمولا خطراتی به‌همراه دارد. چرا که مصرف استروژن، به‌ویژه در بلندمدت خطر ایجاد لخته‌های خونی، سکته مغزی، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان پستان و دهانه رحم را افزایش می‌دهد. به‌همین دلیل درمان با استروژن گزینه مناسبی برای زنان مستعد این بیماری‌ها نیست و استفاده از آن حتی در زنانی هم که عوامل خطری برای این بیماری‌ها ندارند زیر سوال است.
در عوض بعضی جایگزین‌های طبیعی مانند سویا هستند که در زنان قبل و بعد از دوران یائسگی توصیه می‌شوند که می‌توانند علائم یائسگی را تسکین دهند. قرص منو اورت محصولی از یوروویتال آلمان، حاوی ایزوفلاون‌های سویا، فیبر گیاهی اینولین، کلسیم و ویتامین D3است و مکملی مناسب جهت پیشگیری و تسکین عوارض دوران یائسگی می‌باشد. در ادامه به توضیح هر یک از ترکیبات این محصول می‌پردازیم:
سویا چگونه به تسکین علائم یائسگی کمک می‌کند؟
ایزوفلاون‌ها؛ ترکیبات موثره اصلی در سویا
سویا حاوی ترکیباتی به نام ایزوفلاون است. ایزوفلاون‌ها زیر مجموعه ترکیباتی گیاهی به نام فیتواستروژن هستند که همانند استروژن‌های ضعیف شده در بدن عمل می‌کنند و به همان رسپتورهای استروژن متصل می‌شوند، درنتیجه اثرات این هورمون را در بدن تقلید می‌کنند. به‌همین دلیل سویا باعث کاهش گرگرفتگی و دیگر علائم یائسگی در زنان می‌شود. هرچند این محصولات تاثیر خود را آهسته‌تر از هورمون‌درمانی نشان می‌دهند و حداقل چندین هفته زمان می‌برد تا به حداکثر کارایی خود برسند، اما بزرگترین مزیت سویا نسبت به هورمون‌درمانی این است که نه تنها خطری برای سلامتی ندارد بلکه مفید هم هست. اصلی‌ترین ایزوفلاون‌های سویا جنیستئین و دایدزئین نام دارند.
دو متاآنالیز در سال‌های 2012 و 2015 منتشر شدند که یافته‌های چندین مطالعه بر روی اثرات مکمل‌های حاوی ایزوفلاون‌های سویا بر عوارض یائسگی را بررسی کردند. نتایج این دو مطالعه نشان می‌دهد که مکمل‌های حاوی ایزوفلاون‌های سویا می‌توانند شدت گرگرفتگی را در مقایسه با دارونما به‌ترتیب تا بیش از 26% و 11% کاهش دهند.
علاوه بر این سویا حاوی مجموعه‌ای از مواد مغذی مفید از جمله فیبر، پروتئین، اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان‌ها نیز هست، و درعین‌حال اسیدهای چرب اشباع و کالری کمی دارد. دیگر فواید سویا شامل موارد زیر می‌باشد:
سویا به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند
بیماری‌های قلبی عروقی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در کشورهای غربی و در حال توسعه هستند و همانطور که می‌دانیم با شروع یائسگی ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی افزایش می‌یابد. از سال 1999، زمانی که سازمان غذا و داروی امریکا اعلام کرد که مصرف 25 گرم سویا در روز در کنار یک رژیم غذایی با چربی‌های اشباع کم، خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد، این ماده غذایی توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
مصرف چندین بار در هفته از غذاهای بر پایه‌ی سویا به‌جای پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت که سرشار از اسیدهای چرب اشباع هستند اثرات مثبتی بر سلامت قلب دارد. چرا که کاهش مصرف اسیدهای چرب اشباع و کلسترول خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
مطالعاتی که ارتباط رژیم‌های بر پایه سویا با چربی خون را سنجیده‌اند نشان می‌دهند که مصرف سویا به‌طور قابل توجهی کلسترول تام،LDL کلسترول (یا همان کلسترول بد) و سطح تری‌گلیسرید را کاهش و HDL (یا همان کلسترول خوب) خون را افزایش می‌دهد.
سویا استخوان‌ها را تقویت می‌کند
استروژن‌ها نقش مهمی در تقویت استخوان‌ها دارند. به‌همین دلیل بعد از یائسگی، با کاهش سطح استروژن خون خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش می‌یابد. پوکی استخوان یک بیماری اسکلتی شایع در سراسر جهان است که در آن چگالی و کیفیت توده استخوانی کاهش می‌یابد. این بیماری را به اصطلاح “دزد خاموش” می‌نامند، چون به مرور زمان میزان از دست‌دهی توده استخوانی بیشتر از ساخت آن می‌شود؛ اما این بیماری در ابتدا دردناک نیست و معمولا با اولین شکستگی تشخیص داده می‌شود. پوکی استخوان حدودا 30% زنان یائسه و 8% مردان بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در زنان علت اصلی ابتلا به این بیماری یائسگی است که در آن به‌صورت ناگهانی سطح استروژن خون افت می‌کند.
بعضی مطالعات نشان می‌دهد که سویا می‌تواند برای حفظ سلامت استخوان‌ها در افراد مبتلا به استئوپروز مفید باشد و به پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند. ایزوفلاون‌های سویا از فعالیت استئوکلاست‌ها (سلول‌هایی که باعث از دست رفتن توده استخوانی می‌شوند) جلوگیری کرده و از طرفی فعالیت استئوبلاست‌ها (سلول‌هایی که باعث تشکیل استخوان می‌شوند) را تحریک می‌کنند.
سویا و پیشگیری از برخی سرطان‌ها
سرطان در حال حاضر بزرگترین مشکل بهداشتی در سراسر جهان است. علیرغم پیشرفتی که در سال‌های اخیر ایجاد شده همچنان میزان بروز و مرگ ناشی از سرطان در جهان بالاست. در این بین سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است. مطالعات اپیدمیولوژیک در کشورهای آسیایی که رژیمشان سرشار از سویا است نشان می‌دهد سویا می‌تواند اثرات پیشگیرانه‌ای بر سرطان‌های وابسته به هورمون از جمله سرطان پستان داشته باشد. یک متاآنالیز نیز نتیجه گرفته است که ارتباطی منفی بین مصرف ایزوفلاون‌های سویا و خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان آسیایی قبل و بعد از یائسگی وجود دارد. چندین مطالعه دیگر نیز نشان داد‌ه‌اند که مصرف سویا از کودکی خطر پیشرفت سرطان پستان را در آینده می‌کاهد.
البته ممکن است اثر سویا در زنانی که در حال حاضر و یا در گذشته سابقه ابتلا به سرطان‌های وابسته به هورمون را داشته‌اند معکوس باشد، به‌همین دلیل این افراد باید در رابطه با مصرف مقادیر بالاتر سویا با پزشک خود مشورت کنند.
سرطان پروستات نیز دومین سرطان رایج در میان مردان است. بروز این سرطان در میان نژادها و کشورهای مختلف متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد میزان بروز سرطان پروستات در کشورهای آسیایی، جاییکه رژیم غذایی سرشار از سویا است از سایر کشورها پایین‌تر است. به‌عبارت دیگر بین مصرف سویا و خطر بروز سرطان پروستات یک رابطه معکوس وجود دارد. ایزوفلاون‌های سویا به‌ویژه جنیستئین باعث کاهش خطر بروز سرطان پروستات می‌شود. یک مطالعه نشان داده که غلظت بالای جنیستئین در خون با کاهش 70 درصدی سرطان پروستات در جمعیت چینی و ژاپنی همراه است.
فواید فیبر گیاهی اینولین در مکمل منو اورت
اینولین دیگر ترکیب موجود در قرص منو اورت است. اینولین یک ترکیب کربوهیدراتی است که در بسیاری از میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان وجود دارد. گیاهان به‌صورت طبیعی اینولین را تولید کرده و از آن به‌عنوان یک منبع انرژی بهره‌مند می‌شوند. منابع غذایی اینولین شامل ریشه کاسنی، آرتیشو (کنگر فرنگی)، مارچوبه، موز، سیر، تره‌فرنگی، گندم و پیاز است. اینولین در بعضی از مکمل‌ها نیز وجود دارد. این ماده غذایی سرشار از فیبر بوده و کالری کمی دارد، به‌همین دلیل برای سلامتی ما بسیار مفید است که به برخی از این فواید اشاره می‌کنیم:
تسکین عوارض یائسگی
مصرف ایزوفلاون‌های سویا به‌همراه اینولین باعث تسکین عوارض یائسگی مانند گرگرفتگی می‌شود. همچنین اینولین باعث افزایش جذب کلسیم شده و اثرات مفیدی بر متابولیسم استخوانی، با افزایش ساخت و کاهش بازجذب استخوانی و در نتیجه حفظ سلامت استخوان‌ها دارد.
دیگر فواید اینولین
همانطور که گفتیم اینولین سرشار از فیبر است. فیبرها نوعی کربوهیدرات هستند که در بدن هضم نمی‌شوند، این ترکیبات در روده حرکت کرده و به کولون می‌روند. اینولین رشد بعضی از باکتری‌های خوب ساکن روده را تحریک کرده و در نتیجه با افزایش تعداد باکتری‌های خوب به فرآیند هضم کمک می‌کند، باعث تقویت سیستم ایمنی شده و از بروز عفونت‌ها پیشگیری می‌کند.
از آنجاییکه اینولین یک فیبر محلول است در معده، در آب حل شده و سپس به حالت ژلاتین در می‌آید. به این ترتیب هضم را آهسته کرده و با افزایش احساس سیری به مدیریت وزن نیز کمک می‌کند. اینولین جذب کلسترول را کاهش می‌دهد و با آهسته آزاد کردن قند به خون اثرات مفیدی بر سلامتی دارد.
کلسیم و ویتامین D3؛ دیگر ترکیبات منو اورت
دریافت روزانه کلسیم برای داشتن استخوان‌هایی مستحکم و متراکم ضروری است. در صورتیکه دریافت کلسیم کم باشد و یا به خوبی جذب نشود، بدن از ذخایر استخوانی برای حفظ عملکردهای بیولوژیکی خود استفاده می‌کند، توده استخوانی کاهش یافته و فرد مبتلا به پوکی استخوان می‌شود. همانطور که اشاره شد زنان بعد از سن یائسگی سطح هورمون استروژن خونشان کاهش می‌یابد و احتمال بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان دارند. به‌همین دلیل دریافت مقادیر کافی کلسیم برای این گروه از زنان بسیار حائز اهمیت است.
ویتامین D3 نیز با افزایش جذب کلسیم در روده‌ها و کاهش دفع از کلیه‌ها، نقش مهمی در رشد و استحکام استخوان‌ها ایفا می‌کند. از آنجایی که ویتامین D3 منابع غذایی کمی دارد و کمبود آن میان همه افراد شایع است توصیه می‌شود همه افراد این ویتامین ضروری را از راه مکمل دریافت کنند. مکمل منو اورت حاوی کلسیم و ویتامین D3است تا از کمبود این دو ماده مغذی مهم پیشگیری شود.