تغذیه نوزاد از بدو تولد تا 6 ماهگی:

تغذیه نوزادان در 2 سال اول زندگی اهمیت بسیاری دارد. جالب است بدانید شیر مادر تامین ‌کننده تمام نیازهای کودک از بدو تولد تا 6 ماهگی است و تا این زمان کودک به هیچ نوع ماده غذایی دیگر حتی آب نیاز ندارد. شیر مادر برطرف ‌کننده گرسنگی، تشنگی و همه نیازهای رشدی کودک می‌باشد. به علاوه اینکه تا 6 ماهگی دستگاه گوارش نوزاد توانایی هضم هیچ نوع غذای دیگری را جز شیر مادر ندارد.  به همین دلیل تغذیه مادر تاثیر مستقیمی در رشد و سلامت کودک دارد. اگر مادر به هر علتی نمی‌تواند به نوزاد خود شیر بدهد باید از شیرخشک استفاده کند.

از 6 ماهگی تا 2 سالگی:

بعد از 6 ماهگی تغذیه کمکی کودک شروع می‌شود. تغذیه کمکی یک دوره 6 تا 24 ماهه بسیار مهم است، چرا که با شروع آن فرآیند از شیرگیری آغاز می‌شود. از شیر گرفتن نقطه عطفی در رشد جسمی و روحی نوزاد به شمار می‌رود که اگر به خوبی طی شود کودک با کسب توانمندی‌های روانی و جسمانی از مادر خود جدا شده و به عبارتی روند استقلال را طی می‌کند.

در این دوره عادات غذا خوردن شکل می‌گیرد و کودک خوردن و جویدن غذاهای جامد را می‌آموزد. ابتدا در تغذیه کمکی دفعات شیردهی به تدریج کاهش یافته و غذاها مرحله به مرحله به رژیم کودک اضافه می‌شوند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی سوتغذیه کودکان زیر 5 سال در دنیا بسیار شایع است، پس شکل‌گیری عادات صحیح غذایی و کفایت تغدیه نوزادان در این دوره از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از نکاتی که در این دوره باید توجه کنید این است که غذای کمکی نوزاد بدون شکر و نمک باشد تا ذائقه کودکان به سمت غذاهای شور یا شیرین نرود.

در اینجا به صورت کلی ورود مرحله به مرحله مواد غذایی را به رژیم غذایی کودک مرور می‌کنیم:

شروع تغذیه کمکی با تمام شدن ماه ششم و آغاز ماه هفتم همراه است و با غذاهای نرم و زود هضمی مانند فرنی و حریره بادام آغاز می‌شود. به‌ تدریج سوپ یا آش له‌ شده (شامل سبزیجات، برنج، روغن یا کره و گوشت) نیز به رژیم نوزاد افزوده می‌شود.

در ماه هشتم کودک می‌تواند پوره سبزیجات، زرده تخم مرغ، ماست و تکه‌های خیلی کوچک نان میل کند.

در ماه نهم و دهم علاوه بر غذاهای قبلی، رژیم‌غذایی کودک حاوی کته نرم با تکه‌های کوچک گوشت، میوه‌های رنده شده (سیب، گلابی، موز)، خرمای له ‌شده و بیسکوییت ساده است. همچنین به آش و سوپ، حبوباتی همچون عدس و ماش اضافه می‌کنیم.  

از ماه یازدهم تا دوازدهم کودک به ‌تدریج می‌تواند غذای سفره خانواده را میل کند.

متاسفانه برخی از مادران تمام غذاها را به صورت پوره درست می‌کنند و این به ضرر کودکشان است، چرا که در این صورت آن‌ها توانایی جویدن و خوردن غذاهای جامد را به دست نمی‌آورند.

بعضی از مواد غذایی می‌توانند در شیرخوار زیر 1 سال ایجاد حساسیت کنند و به همین دلیل مصرف آن‌ها تا 1 سالگی توصیه نمی‌شود:

شیر گاو (در تهیه فرنی و به میزان کم مشکلی ندارد)، سفیده تخم مرغ، انواع توت، کیوی، آلبالو، گیلاس، خربزه و بادام زمینی.

عسل نیز ممکن است باعث ایجاد مسمومیت در نوزادان شود. به همین دلیل نباید تا قبل از 1 سالگی مصرف شود.

مواد غذایی که در دوره شیرخواری مجاز نیستند و ممکن است باعث خفگی شیرخوار شوند:

دانه کشمش، دانه انگور، ذرت، تکه‌های سوسیس و کالباس، تکه‌های گوشت، آجیل، تکه‌های سفت و خام سبزیجاتی مانند هویج.

کودک به چه مکمل‌هایی نیاز دارد؟

از 3-5 روزگی تولد تا حداقل 1 سالگی نوزادان نیاز به قطره مولتی ‌ویتامین یا A+D دارند.

از 6 ماهگی نیز ذخایر آهن نوزادان تمام شده و باید تا 2 سالگی به صورت روزانه قطره آهن دریافت کنند.